Giải đáp thắc mắc

* Vui lòng điền chính xác thông tin để nhận được tư vấn tốt nhất từ chuyên gia của Hệ thống TT Tiêm chủng VNVC.
Giới tính (*)
Tôi đuổi một con chó chạy rông cách đây 1 năm và khi quay lưng đi thì bị nó cắn lén vào bắp chân chảy máu, nghĩ là nó ghét mình nên cắn chứ không nghĩ nó bị dại. Giờ nghe người bị chó dại cắn nhiều năm sau mới tử vong tôi mới nhớ ra. Giờ đi tiêm vaccine thì có tác dụng, có ...
Trần Thị Hoa, 58 tuổi, Tam Kỳ, Quảng Nam
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Thời gian ủ bệnh dại ở người thông thường từ 1-3 tháng sau phơi nhiễm. Tuy nhiên cũng có những trường hợp thời gian ủ bệnh kéo dài tới một vài năm. Virus sau khi đi vào cơ thể sẽ di chuyển lên não để gây tổn thương hệ thần kinh trung ương.

Thời gian ủ bệnh phụ thuộc vào tình trạng nặng, nhẹ và vị trí của vết cắn. Vết cắn càng nặng và gần cơ quan thần kinh trung ương như vùng chi trên, đầu mặt cổ thì càng nhanh phát bệnh. Ngược lại, những vết cắn nhẹ và ở xa thần kinh trung ương như vùng chi dưới thì thời gian ủ bệnh lâu hơn. Ví dụ, tháng 10/2021, cô gái 18 tuổi ở Cao Bằng tử vong do phát bệnh dại sau hai năm bị chó cắn mà không tiêm phòng dại.

Khi triệu chứng bệnh dại bệnh dại xuất hiện, bệnh có thể gây tử vong rất nhanh chóng trong đau đớn và hoảng loạn. Bất cứ ai có thể đã tiếp xúc với virus dại nên được tiêm phòng trước khi các triệu chứng xuất hiện. Tiêm vaccine là việc rất quan trọng, giúp tạo miễn dịch chủ động phòng bệnh dại và tử vong do dại.

Vì vậy trong trường hợp này, dù đã bị chó cắn 1 năm, bạn vẫn nên đi tiêm vaccine phòng dại để dự phòng. Bạn cần sớm đến gặp các bác sĩ tiêm chủng để được tư vấn cụ thể về phác đồ tiêm vaccine dại hiệu quả.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Bé nhà em 2 tuổi rưỡi nhưng chưa tiêm phòng phế cầu khuẩn, Rotavirus, vậy giờ cháu có tiêm bù được không ạ? Có bị muộn không ạ?
Nguyễn Hương Thảo, 25 tuổi, Hà Nội
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Theo thông tin kê toa, vaccine ngừa phế cầu tiêm cho trẻ em từ 2 tháng tuổi và người lớn không giới hạn tuổi. Vaccine ngừa tiêu chảy do rotavirus dùng đường uống cho trẻ từ 2 tháng tuổi đến trước 8 tháng tuổi. Căn cứ vào giới hạn tuổi tiêm, con bạn 2 tuổi rưỡi đã qua thời gian chủng ngừa Rotavirus và vẫn chủng ngừa được vaccine phế cầu.

Do hệ miễn dịch của trẻ dưới 5 tuổi vẫn còn non yếu và là đối tượng nguy cơ của nhiều bệnh truyền nhiễm. Trẻ cần được chủng ngừa đầy đủ các loại vaccine để cung cấp miễn dịch đặc hiệu với bệnh, giúp phòng bệnh hiệu quả cao, tránh các biến chứng có thể để lại hậu quả lâu dài cho sức khỏe của trẻ.

Hiện Việt Nam có hơn 40 loại vaccine, phòng gần 50 bệnh truyền nhiễm cho trẻ em và người lớn. Bạn có thể chủ động đưa con đến các trung tâm tiêm chủng để được tư vấn chủng ngừa các vaccine trẻ còn thiếu hoặc chưa tiêm.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Bác sĩ cho em hỏi em bị chó cắn vào tháng 11/2023 đã lên bệnh viện tiêm huyết thanh và vaccine đủ 5 mũi theo chỉ định của bác sĩ. Đến ngày 8/4 /2024 em lại bị chó cắn vào đùi phải không chảy máu nhưng thâm tím nhiều. Vậy có cần tiêm tiếp vaccine không ạ? Em cảm ơn ạ
Phan Thanh Tiệp, 39 tuổi, Gò Vấp, TP HCM
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Dại là bệnh truyền nhiễm cấp tính, tấn công trực tiếp hệ thần kinh trung ương. Tỷ lệ tử vong gần 100% khi đã phát bệnh. Do đó những quan điểm như chó nhà cắn không nguy hiểm như chó dại, cắn không chảy máu thì không có khả năng lây dại, là chưa đúng. Vì cần lưu ý rằng ngay cả khi vết thương chỉ bị bầm, không gây chảy máu thì da cũng đã tiếp xúc với nước bọt có chứa virus dại và vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây bệnh.

Vì chưa rõ vết thương của bạn là do chó nhà hay chó lạ cắn và tình trạng thực tế của vết thương nên bác sĩ chia hai trường hợp để tư vấn cho bạn như sau:

Nếu vết bầm ở xa khu vực thần kinh trung ương như ở chân, chó đã được tiêm phòng dại trước đó, bạn có thể tự theo dõi vết thương và tình hình sức khỏe tại nhà. Nếu có dấu hiệu bất thường ở bản thân và cả con chó, hãy đến ngay cơ sở y tế để các bác sĩ khám, tư vấn và can thiệp kịp thời.

Trường hợp bị chó lạ tấn công dù không chảy máu, vết thương chỉ bị bầm, bạn nên sơ cứu vết thương nhanh tại nhà và đến trung tâm y tế gần nhất để được các bác sĩ chuyên môn đưa ra phương án xử trí kịp thời. Vì chưa rõ chó lạ đã được chủng ngừa dại hay chưa và không thể theo dõi tình trạng của chó sau khi cắn bạn nên trường hợp bị chó lạ cắn bạn tuyệt đối không được lơ là, chủ quan để tránh nguy hiểm đến tính mạng.

Và vì bạn đã tiêm đủ 5 mũi ở lần cắn đầu, nếu được bác sĩ chỉ định tiêm ngừa dại trong lần này, bạn chỉ cần bổ sung 2 mũi cách nhau 3 ngày, không cần tiêm huyết thanh. Các vaccine dại hiện được sử dụng tại Việt Nam đều là vaccine thế hệ mới, không chứa các tế bào thần kinh, đã được chứng minh an toàn và hiệu quả cao. Bạn hoàn toàn có thể yên tâm cho sức khỏe của mình khi được chỉ định chủng ngừa.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

người lớn 50 tuổi nên chích những vắc xin nào. Nếu có thể xin gởi email cho thông tin được rõ ràng. Xin gởi về email lynnnguyensouza@gmail.com. Xin cảm ơn
Nguyen Thi Bich Lien, 50 tuổi, 1648 Võ Văn Kiệt Phường 16, Quận 8
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Theo thống kê, phần lớn các ca tử vong do cúm, viêm phổi phế cầu hàng năm chiếm tỷ lệ lớn ở người lớn, người trên 50 tuổi. Tuổi càng cao sẽ kéo theo sự lão hoá của các cơ quan trong cơ thể, từ hệ cơ xương khớp cho đến các cơ quan quan trọng như phổi, tim, hệ thống mạch máu.

Nhiều người cho rằng việc tiêm chủng vaccine chỉ dành cho trẻ em, các bậc phụ huynh luôn có ý thức chủ động tiêm ngừa vaccine cho trẻ nhỏ nhưng lại lơ là với chính sức khỏe của mình. Thực tế thì bệnh truyền nhiễm không chừa một ai, đa số người lớn thường hay quên hoặc bỏ sót lịch tiêm nhắc theo khuyến cáo do sự quan tâm chưa đúng mức hoặc thiếu thông tin về tầm quan trọng của vaccine.

Hiện Việt Nam lưu hành hơn 40 loại vaccine phòng gần 50 bệnh truyền nhiễm. Trong đó người lớn cần tiêm ngừa gần 15 loại vaccine phòng nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt các vaccine như: cúm mùa, phế cầu khuẩn, não mô cầu khuẩn, ho gà - bạch hầu - uốn ván, thủy đậu, sởi - quai bị - rubella, viêm gan A+B,... để phòng bệnh cho chính mình, giảm rủi ro bệnh tật, tiết kiệm chi phí và phòng bệnh cho tất cả thành viên khác trong nhà, đặc biệt là trẻ nhỏ. Trong đó, có số vaccine sẽ giới hạn độ tuổi, ví dụ vaccine phòng não mô cầu nhóm BC chỉ được tiêm đến 45 tuổi và B được tiêm đến 50 tuổi, do đó bạn 50 tuổi trở lên chỉ tiêm được vaccine phòng nhóm ACYW--135 có giới hạn đến 55 tuổi.

Bạn nên đến trung tâm tiêm chủng để bác sĩ khai thác lịch sử tiêm ngừa, bệnh sử và đưa ra chỉ định tiêm loại vaccine phù hợp.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Sau khi bị chó cắn, tôi chỉ tiêm một mũi vaccine dại liệu có phòng được bệnh không?
Văn Hà, 35 tuổi, Hà Nội
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Dại là bệnh nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương do lây truyền virus dại có trong nước bọt của động vật máu nóng như chó, mèo, dơi, khỉ... sang người thông qua các vết cào, cắn hoặc liếm vào vết thương hở, không phân biệt vết thương lớn hay nhỏ, có chảy máu hay không. Người phát bệnh dại tỷ lệ tử vong gần 100%. Tiêm vaccine phòng dại được xem là phương pháp phòng bệnh hiệu quả nhất bảo vệ tính mạng trước căn bệnh nguy hiểm này.

Nguyên tắc của các loại vaccine phòng bệnh khi tiêm vào cơ thể người đều cần một khoảng thời gian và liều lượng nhất định để phát huy tác dụng. Nếu chỉ tiêm 1 mũi, không tuân thủ phác đồ tiêm được khuyến cáo, cơ thể sẽ không tạo đủ kháng thể để chống chọi lại virus dại, bạn có thể gặp nguy hiểm. Do đó hầu hết các loại vaccine phòng bệnh dại đều có quy định rõ ràng số mũi tiêm và khoảng cách tiêm giữa các mũi. Vì vậy, bạn không nên chủ quan mà cần tiêm theo đúng theo phác đồ đã được khuyến cáo để vaccine phát huy tối đa công dụng bảo vệ cơ thể trước sự nguy hiểm của virus dại.

Nếu tiêm đầy đủ 5 mũi vaccine phòng dại, các lần bị cào, cắn lần sau, bạn thường chỉ cần tiêm thêm 2 mũi, bạn nên đến các cơ sở tiêm chủng để được tư vấn cụ thể về việc mới chỉ tiêm một mũi thì cần phác đồ tiêm tiếp như thế nào.

Cảm ơn câu hỏi của bạn, chúc gia đình bạn thật nhiều sức khỏe!

Nhà tôi nuôi 1 chó, 1 mèo. Tất cả đều được tiêm phòng đầy đủ hàng năm. Khoảng 4-5 tháng trước tôi bị mèo cào. Hiện tại nó vẫn sống khỏe mạnh, không có dấu hiệu bị dại. Vậy tôi có cần tiêm vaccine dại hay không?
Nam, 22 tuổi, Vũng Tàu
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Dại là bệnh nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương do lây truyền virus dại có trong nước bọt của động vật máu nóng như chó, mèo sang người thông qua các vết cắn, cào, liếm vào vết thương hở, không phân biệt vết thương lớn hay nhỏ, có chảy máu hay không. Dại khi đã phát bệnh, tỷ lệ tử vong gần 100%. Tiêm vaccine phòng dại được xem là phương pháp phòng bệnh hiệu quả nhất bảo vệ tính mạng trước căn bệnh nguy hiểm này.

Trường hợp của bạn có vết cắn đã qua nhiều tháng, con vật vẫn còn sống thì có thể loại trừ khả năng lây bệnh dại của con vật ở thời điểm bị cào. Tuy nhiên, không thể loại trừ khả năng vật nuôi của bạn mắc bệnh trong thời gian tới.

Hiện chưa có nghiên cứu nào chứng minh chó, mèo đã tiêm phòng không lây truyền bệnh dại. Hiệu quả miễn dịch ở động vật sau khi tiêm phòng dại phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chất lượng vaccine, kỹ thuật tiêm, thời điểm tiêm, phác đồ và số mũi tiêm nhắc. Thế giới đã có một số nghiên cứu phát hiện chó, mèo đã tiêm phòng vẫn bị bệnh dại, những người phát bệnh dại đều tử vong. Do đó, nếu bị cắn, cào trong thời gian tới, bạn không nên chủ quan mà nên đi tiêm ngừa.

Ngoài ra, bạn vẫn có thể tiêm dự phòng vaccine dại trước khi bị cắn, cào. Việc tiêm dự phòng dại phù hợp cho những người thường xuyên tiếp xúc, chăm sóc thú cưng, có khả năng bị các vết thương phơi nhiễm virus dại như bạn. Phác đồ dự phòng gồm 3 mũi, nếu bị cắn, cào các lần sau, bạn chỉ cần tiêm thêm 2 mũi và không cần tiêm huyết thanh dù vết thương có nặng.

Cảm ơn bạn, chúc gia đình bạn thật nhiều sức khỏe!

Con em tiêm vaccine lao nhưng không để lại sẹo vậy vaccine có hiệu quả không, thưa bác sĩ?
Trần Thị Vân, 33 tuổi, quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội
BS.CKI Bạch Thị Chính

Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Không phải tất cả các bé tiêm vaccine lao BCG đều tạo sẹo hoặc mưng mủ, có khảng 5% các bé sẽ không tạo sẹo. Không có sẹo BCG sau khi tiêm chủng không chứng tỏ được trẻ không được bảo vệ, cũng không khuyến cáo chỉ định tiêm lại vaccine lao.

Lao là một trong 10 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cần thực hiện tiêm vaccine bắt buộc. Tất cả trẻ sơ sinh đều được tiêm chủng vaccine phòng bệnh lao nếu đáp ứng đủ các tiêu chuẩn tiêm chủng, tức là không có các chống chỉ định hoặc hoãn tiêm. Thông thường tiêm chủng vaccine lao để lại một vết sẹo ở vị trí tiêm, nhiều người không có sẹo vẫn xuất hiện kháng thể bảo vệ.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Xin hỏi, khi bị chó, mèo làm tổn thương (bị bầm tím, chưa bị rách da) thì có cần tiêm ngừa không ạ?
Xin cảm ơn!
lehuynhthanhtuyen169, 33 tuổi, 59 đường 26 phường 16 quận 8
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Dại là bệnh truyền nhiễm lây qua các vết thương hở, không phân biệt vết thương lớn hay nhỏ, chảy máu hay không. Do dại khi phát bệnh, tỷ lệ tử vong gần 100% nên việc dự phòng dại bằng vaccine và huyết thanh là cách phòng bệnh duy nhất và cần được chú trọng khi có vết thương.

Trường hợp của bạn không có vết thương, có thể giảm thiểu khả năng nhiễm virus dại. Tuy nhiên, không thể loại trừ khả năng vật nuôi gây các vết thương nhỏ, mờ ở các vị trí khác mà bạn có thể bỏ qua. Do đó, bạn có thể chủ động đến các trung tâm tiêm chủng gần nhất để được bác sĩ tiêm chủng thăm khám vết thương và đưa ra chẩn đoán chính xác nhất.

Ngoài ra, vaccine dại còn được sử dụng tiêm dự phòng trước khi bị cắn, cào, phù hợp với các trường hợp thường xuyên tiếp xúc với chó, mèo, động vật hoang dã. Phác đồ tiêm dự phòng gồm 3 mũi, giúp giảm số mũi tiêm sau khi có vết thương và không cần tiêm huyết thanh dù vết thương nặng. Bạn có thể đến các trung tâm tiêm chủng để được tư vấn thêm về cách dự phòng dại này.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc gia đình bạn thật nhiều sức khỏe!

Thưa bác sĩ, mình 33 tuổi con tiêm HPV được không? Vaccine có còn hiệu quả không? Cảm ơn bác sĩ!
Hoang But, 33 tuổi, Đồng Nai
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

HPV là nguyên nhân chính gây ra nhiều bệnh ung thư như cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, vòm họng, hậu môn... Tiêm vaccine HPV là cách hiệu quả, an toàn và tiết kiệm nhất để phòng bệnh.

Theo hướng dẫn, vaccine HPV được khuyến cáo tiêm cho nam và nữ giới từ 9-26 tuổi. Phụ nữ dù đã sinh con rồi hay chưa từng sinh nở, dù quan hệ tình dục hay chưa, đều có thể tiêm được vaccine HPV và vaccine vẫn đảm bảo hiệu quả tốt. Ở các nước phát triển, vaccine phòng HPV còn được mở rộng đối tượng, cho người từ 9 tuổi đến 45 tuổi. Do đó, độ tuổi tiêm chủng phòng HPV là rất rộng.

Những người đã có gia đình hoặc đã từng quan hệ tình dục vẫn nên tiêm vaccine HPV bởi 3 lý do. Thứ nhất, người đã từng quan hệ tình dục nhưng chưa chắc đã bị nhiễm virus HPV, do vậy việc tiêm vaccine vẫn hoàn toàn có thể bảo vệ được phụ nữ khỏi các bệnh do 9 tuýp HPV. Thứ hai, người đã quan hệ tình dục có thể mắc 1 hoặc 2 chủng, không phải mắc tất cả các chủng virus HPV nên việc tiêm ngừa sẽ giúp phòng chống các chủng HPV khác mà họ chưa mắc phải. Thứ ba, HPV rất dễ lây và tái nhiễm. Miễn dịch của cơ thể sau khi bị nhiễm trùng tự nhiên không đủ để phòng tránh nguy cơ tái nhiễm, nhưng vaccine lại có thể làm được điều này.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Tôi năm nay ngoài 60, không nhớ rõ lịch sử tiêm chủng, vậy tôi nên tiêm phòng vaccine nào?
Huỳnh Ngọc Linh, 62 tuổi, Đà Nẵng
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Tuổi càng cao sẽ kéo theo sự lão hoá của các cơ quan trong cơ thể, từ hệ cơ xương khớp cho đến các cơ quan quan trọng như phổi, tim, hệ thống mạch máu. Từ đó, các mầm bệnh truyền nhiễm dễ tấn công và gây bệnh nặng ở người cao tuổi. Điển hình như cúm, phế cầu đều có tỷ lệ tử vong cao ở người lớn tuổi.

Người lớn tuổi chủ động tiêm ngừa vừa là cách bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ bệnh tật, biến chứng nặng, vừa là cách tránh mắc bệnh và lây nhiễm cho các đối tượng nguy cơ khác trong gia đình như trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền…

Hiện Việt Nam lưu hành hơn 50 loại vaccine phòng hơn 40 bệnh truyền nhiễm. Trong đó người lớn cần tiêm ngừa gần 15 loại vaccine phòng nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt các vaccine như: cúm mùa, phế cầu khuẩn, não mô cầu khuẩn, ho gà - bạch hầu - uốn ván, thủy đậu, sởi - quai bị - rubella, viêm gan A+B... Mỗi loại vaccine sẽ có số mũi tiêm và khoảng cách giữa các mũi khác nhau. Một số vaccine sẽ giới hạn độ tuổi, ví dụ các vaccine phòng não mô cầu tiêm tối đa cho người đến 55 tuổi.

Do đó, trường hợp 60 tuổi chưa tiêm vaccine cần đến trung tâm tiêm chủng để bác sĩ khai thác lịch sử tiêm ngừa, bệnh sử và đưa ra chỉ định tiêm các loại vaccine phù hợp.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

vaccine

Bạn đã được chuyển sang trang đăng ký của VNVC, đối tác VnExpress